Steeds meer mensen ervaren stress. Een teveel aan stress kan leiden tot overspannenheid en burn-out. Veel mensen zijn daarom op zoek naar manieren om stress te verminderen en zoeken begeleiding daarbij. Coaching blijkt bij uitstek geschikt voor het begeleiden van deze mensen. Hoewel al veel onderzoek wordt gedaan naar coaching en de effecten daarvan, wordt nog relatief weinig onderzoek gedaan naar stresscoaching. Opdrachtgever Stichting StressCentrum ziet de begeleiding van cliënten met stress, overspannenheid en burn-out als een aparte discipline, waarvoor een gerichte aanpak vereist is. Men vindt specialisatie op dit gebied van toegevoegde waarde voor de organisatie, coaches en cliënten. In dit onderzoek stond daarom stresscoaching bij overspannenheid en burn-out centraal.

Dit onderzoek is verricht door in samenwerking met Hogeschool Fontys.

Samenvatting

Het onderzoek richtte zich op aan overspannenheid en burn-out gelinkte aspecten van coaching, die essentieel zijn voor herstel van cliënten. Uit kwalitatief onderzoek bleek dat voor een goed herstel niet alleen het hoofd, maar ook het lichaam belangrijk is. In coachingstrajecten zou daarom de focus niet alleen op gedachten, gevoelens en gedrag, maar ook op lichamelijke aspecten, ademhaling en ontspanning moeten liggen. Opvallend is dat door de meeste stresscoaches niet één vaste aanpak gehanteerd wordt. Een coachingstraject moet volgens hen maatwerk zijn. Men vindt het belangrijk om zowel in opbouw als interventiekeuze flexibel te zijn, zodat de coach af kan stemmen op de cliënt. In het onderzoek kunnen desalniettemin een aantal aspecten worden onderscheiden met betrekking tot opbouw, interventiekeuze en gebruikte theorie in coachingstrajecten die volgens de ondervraagde stresscoaches essentieel zijn.

Onderzoeksvraag

Het onderzoek heeft als doel inzichtelijk te maken welke aspecten van een coachingstraject essentieel zijn voor het herstel van cliënten met overspannenheid of burn-out.

De onderzoeksvraag was: Welke, aan overspannenheid en burn-out gelinkte, aspecten van een coachingstraject zijn volgens gespecialiseerde stresscoaches essentieel voor herstel van cliënten ?

Gebruikte deelvragen daarbij waren:

• Wat is volgens de gespecialiseerde stresscoaches belangrijk voor het herstel van cliënten met overspannenheid of burn-outmet betrekking tot gebruikte theorie in een coachingstraject ?
• Wat is volgens de gespecialiseerde stresscoaches belangrijk voor het herstel van cliënten met overspannenheid of burn-outmet betrekking tot de opbouw van een coachingstraject ?
• Wat is volgens de gespecialiseerde stresscoaches belangrijk voor het herstel van cliënten met overspannenheid of burn-outmet betrekking tot interventiekeuze in een coachingstraject ?

Methode onderzoek stresscaching

Het betrof een kwalitatief onderzoek, waarin de onderzoeksvraag en deelvragen zijn beantwoord door middel van literatuur- en veldonderzoek. Interviews werden gehouden op basis van een topiclijst, waarna analyse van de resultaten plaatsvond volgens de kwalitatieve analyse methode.

Bevindingen

Uit de resultaten van het onderzoek kwam naar voren dat stress door de stresscoaches niet gezien wordt als alleen een mentaal probleem, maar als een totale overbelasting, waarbij ook wordt gekeken naar de effecten van stress op het lichaam. In coachingstrajecten zou de focus niet alleen op gedachten, gevoelens en gedrag, maar ook op lichamelijke aspecten, ademhaling en ontspanning moet liggen.

Opvallend is dat door bijna alle coaches niet één vaste aanpak gehanteerd wordt. Een coachingstraject moet volgens hen maatwerk zijn. Men vindt het belangrijk om zowel in opbouw als interventiekeuze flexibel te zijn, zodat de coach af kan stemmen op de cliënt. In het onderzoek kunnen desalniettemin een aantal aspecten worden onderscheiden met betrekking tot opbouw, interventiekeuze en gebruikte theorie die volgens de ondervraagde stresscoaches essentieel zijn.

Dit leidde tot een aantal aanbevelingen voor nader onderzoek en drie praktische aanbevelingen met betrekking tot het ontwikkelen van een eigen model voor stresscoaching, een werkboek en het samenstellen van een werkgroep om beslissingen te nemen over de gesignaleerde discussie- en aandachtspunten.

Het onderzoek bood aanleiding voor het ontwikkelen van een unieke eigen methode voor stresscoaching en gaf een eerste aanzet daartoe via het voorgestelde model voor stresscoaching en via een opzet voor een werkboek.

Het model voor stresscoaching biedt een meer eenduidige werkwijze en geeft structuur aan het proces, maar biedt tegelijkertijd de coach de flexibiliteit om voortgang en interventies af te stemmen op de cliënt. Het voordeel van het model voor stresscoaching als afgeleide van het fasen-takenmodel is de aansluiting bij de LESA en daarmee de aansluiting bij verwijzers/ andere behandelaars zoals huisarts en bedrijfsarts.

Geadviseerd werd om ondersteunend aan het proces een werkboek te ontwikkelen wat bestaat uit een basisdeel en thema-modules. Op deze manier kan ook hierbij door de coach worden afgestemd op de behoefte van de cliënt