De overgang gaat voor veel vrouwen gepaard met klachten als: opvliegers, slecht slapen, hartkloppingen, gewrichtspijn en stemmingswisselingen. Oorzaak van deze klachten zijn veranderingen in de hormoonhuishouding. Ook op stress reageert ons lichaam met hormonen. Stress tijdens de overgang zorgt ervoor dat het hormoonsysteem nog meer uit balans raakt, waardoor de overgangsklachten verergeren.

Stress Specialist Sarah Schendeler

Stress verergert overgangsklachten, wat kan je hieraan doen?

Tijdens de overgang gaat een vrouwenlichaam van de vruchtbare fase naar de niet vruchtbare fase. De aanmaak van de vrouwelijke geslachtshormonen oestrogeen en progesteron vanuit de eierstokken vermindert en stopt uiteindelijk helemaal.

Stresshormoon krijgt voorrang boven vrouwelijk hormoon

Ons stress systeem is zo ontworpen dat het altijd voorrang krijgt. Logisch natuurlijk, want als die auto je bijna overrijdt, is al het andere minder belangrijk. Ons lichaam maakt echter weinig onderscheid tussen stress als gevolg van een levensbedreigende situatie of stress als gevolg van bijvoorbeeld een spannende presentatie, hoge werkdruk of puberende kinderen. Deze laatste vorm van stress is langduriger dan een acute noodsituatie en houdt vaak lang aan. Dit heeft gevolgen voor ons hormoonsysteem.

Het vrouwelijke geslachtshormoon progesteron kan behalve in de eierstokken ook in de bijnieren geproduceerd worden. Dat kan echter alleen als we niet te veel stress hebben. Onze bijnieren produceren namelijk ook onze stresshormonen adrenaline en cortisol. In geval van stress krijgen deze hormonen voorrang.

Het vrouwelijke geslachtshormoon progesteron heeft dezelfde bouwstof als het stresshormoon cortisol. Naarmate je meer stress hebt, maak je daardoor minder aan van het vrouwelijke geslachtshormoon progesteron. Normaal gesproken hoeft dit geen directe klachten op te leveren, maar in de overgang als de productie van progesteron in de eierstokken ook al daalt, kan dit net de spreekwoordelijke druppel zijn die de emmer doet overlopen.

Evenwicht herstellen

De overgang vormt voor 80%[1] van de vrouwen in meer of mindere mate een extra belasting voor lichaam en geest. Dat de klachten fors kunnen zijn, blijkt uit het gegeven dat het ziekteverzuim van vrouwen boven de 45 jaar relatief het hoogst is. Uit een studie onder ruim 200 vrouwen tussen 44 en 60 jaar blijkt dat een derde deel van deze vrouwen ‘slecht’ scoort op de schaal van werkvermogen (Work Ability Index; WAI) wat de kans op verzuim vergroot. Van deze slechte score wordt een derde deel verklaard door overgangsklachten[2]. Na de overgang hebben de hormonen in het vrouwenlichaam veelal een nieuwe balans gevonden en verdwijnen de klachten.

Totdat deze nieuwe balans is ontstaan, is het voor vrouwen met overgangsklachten nodig om keuzes te maken die zorgen voor evenwicht tussen draagkracht (dat wat ik kan dragen) en draaglast (dat wat ik op mijn bordje heb). Immers, de overgang vormt een extra belasting voor lichaam en geest, waardoor de draagkracht voor andere zaken kleiner is geworden. Als een vrouw in de overgang een stressvol bestaan heeft, is de noodzaak om lichaam en geest in balans te brengen nog groter. Doet ze dat niet, dan liggen ziekte en uitval op de loer.

In balans door stressvermindering en aanpassingen in leefstijl

Stress kan teruggebracht worden door praktische maatregelen gericht op het verminderen van draaglast, zoals het afstoten van taken of het inschakelen van hulp. Daarnaast kan werken aan innerlijke overtuigingen en gedragspatronen die stress verhogend werken, helpen om (chronische) stress te verminderen en de balans te herstellen.

Ook onze leefstijl heeft invloed op overgangsklachten. Zo verergeren roken, koffie en alcohol veelal de klachten, terwijl het eten van veel groenten en regelmatige lichaamsbeweging juist een gunstige invloed hebben. De juiste leefstijl kan de draagkracht tijdens de overgang weer wat vergroten.

Veel overgangsklachten? Blijf niet tobben!

Ongeveer 1,3 miljoen Nederlandse vrouwen hebben overgangsklachten. De overgang duurt gemiddeld zeven tot tien jaar[3]. Lang genoeg om niet te blijven tobben, maar hulp in te schakelen! Voor lichamelijke ondersteuning kan bijvoorbeeld een vrouwenspecialist uitkomst bieden, voor het verminderen van stress en het herstellen van balans kun je terecht bij een van onze stress specialisten.

Door onze stress specialist Sarah Schendeler. Met medewerking van vrouwenspecialist Aukje Sieben.

 

Bronnen:

[1] www.womeninc.nl

[2] Geukes M et al. The impact of menopausal symptoms on work ability. Menopause: The Journal of The North American Menopause Society. 2012; Vol.19, No3: 278-282.

[3] www.womeninc.nl

 

Voor vragen of meer informatie

Neem vrijblijvend contact op met het StressCentrum.

Op de hoogte blijven?

Wilt u tips ontvangen en op de hoogte blijven van ontwikkelingen op het gebied van de preventie en aanpak van stress, werkdruk en burn-out? Meld u dan aan voor de nieuwsbrief.

AANMELDEN